Rewers
  • Dołącz do Rewersu!
  • Spójrz
  • Usłysz
  • Dotknij
  • Posmakuj
  • Odetchnij
  • O Nas
Tematy
E-kultura Ekowers Europejskie Fakt czy Fałsz Fantastyka dla laika Felietony Film Filozofia Kroniki Dźwięków Literatura Macarons Muzyka Recenzje Rozmowy Musicalowe Rozmowy Rewersowe Teatr Wywiady Zawód Zwierzęta od podstaw Złe Poradniki Złota Kamera Я
Archiwum
  • marzec 2023
  • luty 2023
  • styczeń 2023
  • grudzień 2022
  • listopad 2022
  • październik 2022
  • wrzesień 2022
  • lipiec 2022
  • czerwiec 2022
  • maj 2022
  • kwiecień 2022
  • marzec 2022
  • luty 2022
  • styczeń 2022
  • grudzień 2021
  • listopad 2021
  • październik 2021
  • wrzesień 2021
  • lipiec 2021
  • czerwiec 2021
  • maj 2021
  • kwiecień 2021
  • marzec 2021
  • luty 2021
  • styczeń 2021
  • grudzień 2020
  • listopad 2020
  • październik 2020
  • wrzesień 2020
  • sierpień 2020
Rewers
  • Spójrz
  • Usłysz
  • Dotknij
  • Posmakuj
  • Odetchnij
  • O Nas
  • Usłysz

Gdy jedzie, ziemia się trzęsie

  • Julia Gawęda
  • 2021-06-11
  • czas czytania 4 min

Gdy byłem mały, mieszkałem koło torów tramwajowych. Jak przejeżdżała 14-tka, wszystko się trzęsło w naszym kredensie. Kiedyś pod moim oknem tramwaj przejechał człowieka.
(Fragment wywiadu z Arturem Rojkiem dla Onet Muzyka)

Grafika okładkowa: Ewa Enfer

Trzeba przyznać, że rok 2020 trudno zaliczyć do udanych, powody są wiadome. Jednak w tym całym rozgardiaszu warto szukać wiadomości pozytywnych, a taką właśnie nazwać można informację o reedycji albumu zespołu Lenny Valentino Uwaga! Jedzie tramwaj. Tak, chodzi właśnie o tę osiągającą w drugim obiegu zawrotne ceny płytę, o której śni niejeden kolekcjoner. Dlatego też korzystając z okazji, że ten winyl może już grać (a gra pięknie!), warto przypomnieć historię grupy.

Wielki dzień i wielka chwila

Jest rok 1998. Posiadacz jednego z najbardziej rozpoznawalnych głosów w Polsce, Artur Rojek, decyduje się rozpocząć nowy etap w swojej muzycznej karierze. Mogłoby wydawać się to dość ryzykownym wyborem, ponieważ jego macierzysta formacja, Myslovitz, była w tamtym czasie kurą znoszącą złote jajka. Zespół zbliżał się do szczytu popularności – album Z rozmyślań przy śniadaniu nagrodzony został „Złotą Płytą”, a już na następny rok planowana była prawdziwa bomba, czyli Miłość w czasach popkultury. W takich właśnie okolicznościach wokalista, chcąc zrealizować własne pomysły niepasujące do modelu grupy, tworzy nowy zespół, mający być czymś całkowicie odmiennym od tego, z którym był kojarzony.

Pomimo chęci artystycznego odcięcia nowego projektu od działalności mysłowickiego kwintetu, do współpracy zaprasza Wojciecha „Lalę” Kuderskiego będącego perkusistą Myslovitz oraz gitarzystę Michała Koterbę z Corporation of Wood. W takim składzie nie grają długo. Lalę po roku zastępuje Bartek Królikowski, a już w 2000 r. z oryginalnego składu zostaje jedynie założyciel. Rojek rozpoczyna więc współpracę z Jackiem Lachowiczem, Arkiem Kowalczykiem i Maciejem Cieślakiem, czyli muzykami z bardzo cenionego, sopockiego zespołu alternatywnego Ścianka, którego twórczością jest zauroczony. Dołącza do nich jeszcze Mietall Waluś z grupy Negatyw i Lenny Valentino jest już w komplecie.

Za mym oknem stoi cyrk, chuda żyrafa jest

12 listopada 2001 r. na rynku ukazał się jedyny album grupy – Uwaga! Jedzie tramwaj. Za produkcję odpowiedzialny był Maciek Cieślak. Jego rola była jednak zdecydowania większa, niż ówczesne standardy polskiej branży muzycznej. Praca Cieślaka miała przypominać bardziej działania producentów na zachodzie, gdzie jest on osobą mającą duży wpływ na ostateczne brzmienie albumu. Nagrania odbyły się w studiu Cieślaka w Sopocie, a płytę wydano w Sissy Records, z którą współpracowała wtedy Ścianka.

Za wszystkie teksty odpowiedzialny był Artur Rojek. Wyjątek stanowi tutaj jedynie piosenka Dom nauki wrażeń, którą współtworzył z Mietallem Walusiem. Ta nieco oniryczna warstwa liryczna utworów stanowi wzruszającą opowieść o samotnym dzieciństwie i niespełnionych marzeniach. Piosenki pisane były pod wpływem osobistych przeżyć, co dodaje wszystkiemu intymnego charakteru budującego swego rodzaju połączenie z słuchaczem. Za inspirację posłużyły również takie teksty kultury, jak powieść Ćpun Williama Burroughsa (utwór Trujące kwiaty) oraz film Ziemia niczyja (utwór Jesteśmy dla siebie wrogami). Nieco odmienne od reszty są utwory Dzieci 2 oraz Otto Pilotto. W pierwszym z nich głos został oddany przedszkolakom, które opowiedziały o swoich własnych pragnieniach. W drugim z kolei całość zaśpiewana jest w języku wymyślonym przez autora.

Psychodeliczna warstwa melodyczna stanowi piękne dopełnienie poruszających słów piosenek. Jest to muzyka, w której aż gęsto od dźwięków, przy czym wszystko idealnie ze sobą współgra, tworząc jedną całość. Na szczególną uwagę zasługuje utwór tytułowy oraz Karuzele skutery rodeo, w których muzyka ilustruje opisywane zdarzenia, naśladując jadący tramwaj lub odgłosy wesołego miasteczka. Za tę część odpowiada duet Rojek/Waluś, chociaż w utworze Dzieci 2 to część Ścianki przejmuje stery, dodając tak charakterystyczne dla siebie instrumentalne improwizacje. Okładka albumu została zaprojektowana przez Jakuba Kusia – syna nauczyciela Rojka. To właśnie jego autorstwa są rysunki widniejące na okładce oraz we wkładce. Pozostałe elementy dodał Sławomir Jurek.

Droga się kończy i wszystko się kończy tam

Uwaga! Jedzie tramwaj okazało się artystycznym sukcesem. Longplay od początku zbierał pochlebne recenzje, a nawet udało mu się zdobyć Fryderyka w kategorii „Muzyka alternatywna”. Nie przełożyło się to jednak na sprzedaż, bowiem słuchacze kupili jedynie piętnaście tysięcy egzemplarzy, co, jak na ówczesne warunki, nie stanowiło dobrego wyniku. Mimo to album ma dzisiaj status kultowego i traktowany jest jako ważny rozdział w historii polskiej muzyki alternatywnej.

Lenny Valentin koncertowało jeszcze przez rok od wydania albumu. Przez ten czas okazało się, że współpraca muzyków nie układa się tak pomyślnie, jak można byłoby zakładać. Muzycy ze Ścianki preferowali inny styl gry, improwizacja była dla nich bardziej naturalna niż trzymanie się setlist, co z kolei było bardziej komfortowe dla Artura Rojka. Po ostatnim koncercie z trasy zakończyli współpracę i każdy powrócił do swoich wcześniejszych zajęć. Po rozwiązaniu zespół wystąpił jeszcze dwukrotnie: na ceremonii wręczenia paszportów „Polityki” w 2003 r. w składzie: Artur, Mietall i Smolik oraz na pierwszej edycji OFF Festivalu, podczas której Arka Kowalczyka zastąpił Macio Moretti z Mitch&Mitch.

Album Lenny Valentino to pozycja, z którą naprawdę warto się zapoznać. Po dwudziestu latach longplay dalej zachwyca i zachwycać będzie, bo jest to muzyka ponadczasowa. Gdy kilkuletni Artur śpiewał, płakał podchmielony wujek Gerhard i pani od muzyki. Dzisiaj przy jego śpiewie płaczą już tysiące, jednak chyba przy żadnym innym albumie, który tworzył, nie da się płakać tyle, co właśnie przy Uwaga! Jedzie tramwaj.

Tematy
  • Kroniki Dźwięków
  • Muzyka
  • Я
Podobne Artykuły
Przeczytaj

Zasadnicze pytanie: czy był tam Polak?

  • Katarzyna Branowska
Przeczytaj

40 słów na minutę

  • Ewa Enfer
Przeczytaj

Nieskończone smutki Billy’ego Corgana

  • Julia Gawęda
Rewers
  • O Nas
  • Kontakt
  • Dołącz do Rewersu!
Kultura z innej strony

Input your search keywords and press Enter.